თუ ვინმემ არ იცის რა არის MimbleWimble, მაშინ მას ჰარი პოტერზე ერთი წიგნის წაიკითხვა მაინც მოუწევს. იქ ამ უცნაურ გამოთქმას ჯადოქრები იყენებენ, როდესაც სურთ, მტერს შელოცვის სწორად წარმოთქმაში ხელი შეუშალონ.
მაგრამ MimbleWimble ასევე არის კონფიდენციალურობის პროტოკოლის სახელი, რომელიც 2022 წლის გაზაფხულზე Litecoin ქსელში განლაგდა. განა რას უწოდებდა განახლებას ანონიმური დეველოპერი, რომელმაც აირჩია ფსევდონიმი Tom Elvis Jedusor (ტომ მარვოლო რიდლის ფრანგული ვერსია?). მაგრამ სამაგიეროდ, ახლა შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ განახლების შემქმნელი ფრანგია.
აღსანიშნავია, რომ ეს პროტოკოლი შეიქმნა ჯერ კიდევ 2016 წელს და გამოიყენებოდა ორი ნაკლებად ცნობილი კრიპტოვალუტის მიერ: Beam და Grin. მაგრამ სერიოზული ინტერესი მან გამოიწვია მხოლოდ მას შემდეგ, რაც Litecoin-ის ქსელში იყო ინტეგრირებული.
MimbleWimble-ის მთავარი ამოცანა გადახდების კონფიდენციალურობის უზრუნველყოფაა. ბლოკჩეინები ალგორითმით Proof-of-Work ისედაც გამჭვირვალეა, რადგან გამგზავნისა და მიმღების მისამართები, ისევე როგორც გადაცემული მონეტების რაოდენობა, თითოეულ ტრანზაქციაში გამჟღავნებულია. ეს გარემოება უკვე დიდი ხანია არის პრობლემა, რომელიც LTC-ის პოტენციურ მყიდველებს აფრთხობს
რა არის MimbleWimble მარტივი სიტყვებით
MimbleWimble არის ძირითადი რეესტრის დამატება, რომელიც კონცეპტუალურად შეიძლება განიხილებოდეს, როგორც ბლოკების პარალელური ჯაჭვი. მაგრამ ტექნიკურად, ეს რეალიზებულია ცალკეული გაფართოების ბლოკების სახით, რომლებიც ძირითადი ჯაჭვის თითოეულ ბლოკშია ჩაყენებული. ტრანზაქციის მონაცემების დასამალად, მომხმარებლებს შეუძლიათ გადაიტანონ თავიანთი LTC ამ დამატებით გაფართოების ბლოკებში.
თუ ძალიან დეტალურად მოგვიწევდა ახსნა, რა არის MimbleWimble, მაშინ დავხატავდით დიდ სცენას პატარა ბნელი საგრიმიოროთი. სანამ პროჟექტორების სინათლეში მოვხვდებით, სადაც ყველას შეუძლია თქვენი ამოცნობა, შეგიძლიათ გარდერობში გაიკეთოთ პარიკი და ნიღაბი, რათა მაყურებლებისთვის ამოუცნობი დარჩეთ. სპექტაკლის შემდეგ კი კვლავ შეივლით ბნელ ოთახში. ამავდროულად, თქვენ შეგიძლიათ წინ და უკან ბევრჯერ იაროთ და თქვენი გარეგნობა მუდმივად ცვალოთ.
ამ ბლოკებში განხორციელებული ნებისმიერი ტრანზაქცია ყველას დაუმალავს მისამართებსა და თანხებს, ტრანზაქციის მონაწილეების გარდა. შემდეგ მომხმარებლებს შეუძლიათ გადაიტანონ თავიანთი „შენიღბული“ მონეტები გაფართოების ბლოკებიდან მთავარ ჯაჭვში, რათა შეასრულონ საჯარო ტრანზაქციები.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ გაფართოების ბლოკების გამოყენება მომხმარებლებისთვის სავალდებულო არ არის. მათ შეუძლიათ თავად გადაწყვიტონ, მათი გადარიცხვები საჯარო იქნება თუ ანონიმური.
ჯერჯერობით, Litecoin-ის აქტივობის აბსოლუტური უმრავლესობა გამჭვირვალე რეესტრში რჩება. სტატიის მომზადების მომენტში, LTC-ის მიმოქცევაში არსებული მარაგის მხოლოდ 0.001% არის დამალული გაფართოების ბლოკებში. მაგრამ ჩვენ ვვარაუდობთ, რომ ეს მოცულობა გაიზრდება, როგორც კი კრიპტოპლატფორმები და საფულეების მწარმოებლები ამ ფუნქციის მხარდაჭერას დაიწყებენ.
ჯერჯერობით, Litecoin-ის აქტივობის აბსოლუტური უმრავლესობა გამჭვირვალე რეესტრში რჩება. სტატიის მომზადების მომენტში, LTC-ის მიმოქცევაში არსებული მარაგის მხოლოდ 0.001% არის დამალული გაფართოების ბლოკებში. მაგრამ ჩვენ ვვარაუდობთ, რომ ეს მოცულობა გაიზრდება, როგორც კი კრიპტოპლატფორმები და საფულეების მწარმოებლები ამ ფუნქციის მხარდაჭერას დაიწყებენ.
მაგრამ ჯერჯერობით Litecoin-ის ახალმა შესაძლებლობებმა გამოიწვია დისკუსიები იმის თაობაზე, შეიძლება თუ არა Litecoin ახლა ჩაითვალოს ანონიმურ მონეტად, როგორიცაა Monero ან Zcash?
შედეგად, აზიურმა ბირჟებმა, რომლებმაც აკრძალეს XMR, გადაწყვიტეს, ადგილობრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, ყოველი შემთხვევისთვის, LTC-ის დელისტინგი მოეხდინათ. მათ შორისაა პლატფორმები Upbit, Bithumb, Coinone და Korbit.
როგორ ხდება მონეტების გადატანა გაფართოების ბლოკებში და უკან?
სახსრების გადატანა გაფართოების ბლოკში HogEx (“Hogwarts Express-ის” შემოკლება) მოიხსენიება, როგორც „აშვება“, ხოლო მათ მთავარ რეესტრში დაბრუნებას უწოდებენ „მიბმას“.
მონეტების გაფართოების ბლოკებში გასაგზავნად, მომხმარებელმა უნდა „აუშვას“ ისინი სპეციალურ MimbleWimble (MWEB) მისამართზე, რომელსაც აქვს პრეფიქსი ltcmeb1. იქ, სხვადასხვა მომხმარებლისგან მიღებული ყველა თანხა შერეულია CoinJoin მიქსერის გამოყენებით და მუშავდება ვალიდატორების მიერ. ეს ბლოკები მალავს ტრანზაქციის მონაწილეებს ერთჯერადი მისამართების გამოყენებით, რომელთა ნახვა რეესტრში სპეციალური გასაღების გარეშე შეუძლებელია.
სახსრების საჯარო ჯაჭვში დასაბრუნებლად, მომხმარებელი ქმნის მიბმის ტრანზაქციას და თანხას Litecoin-ის ღია მისამართზე აგზავნის. ამ ოპერაციებსაც HogEx-ში ამუშავებენ.
ანონიმურობის უზრუნველსაყოფად MimbleWimble იყენებს სამ ტექნოლოგიას:
- კონფიდენციალური ტრანზაქციები თანხას ხილულს მხოლოდ ტრანზაქციის მონაწილეებისთვის აქცევს, ამავდროულად კრიპტოგრაფიულად უზრუნველყოფს, რომ შეუძლებელია იმაზე მეტი მონეტის გადარიცხვა, ვიდრე გამომგზავნის ბალანსზეა.
- CoinJoin მოქმედებს როგორც მიქსერი გამგზავნის დასამალად, სხვადასხვა მონაწილეთაგან მრავალი შემავალი მონაცემის ერთ ტრანზაქციაში გაერთიანებით.
- ფარული მისამართები მალავს ტრანზაქციის მიმღებს ერთჯერადი მისამართების გამოყენებით, რომელთა ნახვა ღია ბლოკჩეინში შეუძლებელია.
დღესდღეობით, კრიპტოსაზოგადოებაში არის კამათი, შეიძლება თუ არა MimbleWimble-ის რეალიზაცია პირველი კრიპტოვალუტის ბლოკჩეინის სოფტ-ფორკის სახით. ზოგიერთი ექსპერტი თვლის, რომ ბიტკოინში ასეთი პროტოკოლის დანერგვა ზედმეტად რთული ამოცანაა. სხვები ამტკიცებენ, რომ MimbleWimble შეიძლება იყოს საიდჩეინი BTC-სთვის და თუ Litecoin-ს შეეძლო ასეთი განახლების ჩატარება, მაშინ შეძლებს Bitcoin-იც.
